In 2023 moet Zonnepark De Zomereiken operationeel zijn. Met 13 megawattpiek aan zonnepanelen levert dat voldoende groene stroom voor 4000 woningen, genoeg om alle huishoudens in het nabijgelegen Groenlo in hun elektriciteitsbehoefte te voorzien. ‘Maar De Zomereiken is meer dan dat’, stelt Thomas Dietz, projectontwikkelaar bij Sunvest. ‘Het wordt één van de meest bijzondere zonnevelden van Nederland. We reconstrueren er de wallen en een redoute van de Grolse Linie en stellen die open voor het publiek. Daarmee creëren we een trekpleister waar verduurzaming en cultuurhistorie op een prachtige manier tot leven komen.’
De geschiedenis van Zonnepark De Zomereiken begon met de ambitie van de gemeente Oost Gelre om in 2030 energieneutraal te zijn. Dat kan niet zonder de realisatie van grote duurzame energiesystemen. De gemeente wil daarbij de belangen van alle betrokkenen bewaken. Ze houdt daarom de regie in eigen hand en startte met een pilot: Zonnepark Lievelde. Dit park van Sunvest wordt in de tweede helft van 2022 gebouwd De positieve ervaring met dit project leidde tot een uitvraag naar nieuwe initiatieven. Opnieuw kwam een project van Sunvest als beste initiatief uit de bus: Zonnepark De Zomereiken dat wordt gerealiseerd op het land van de melkveehouderij van Maike en Ernest Beernink.
Vertrouwen en duidelijkheid
‘Ik ben 56 jaar, heb geen opvolger en zal er een keer mee moeten stoppen, ’vertelt Ernest Beernink. ‘Mijn land verhuren aan andere boerenbedrijven is dan een optie, maar dat is financieel weinig interessant. Wordt er een zonnepark op gebouwd, dan is de huuropbrengst voldoende voor een onbezorgd pensioen. Bovendien hebben we het over agrarische grond met weinig natuurlijke waarde, in feite niets meer dan 10 hectare arm grasland. Daarnaast werken wij graag mee aan de energietransitie. Tijdens die tender van de gemeente werden we benaderd door verschillende ontwikkelaars van zonne-energieprojecten. De ene had echter nog nooit echt een zonnepark gerealiseerd, een ander belde een half uur voor de afspraak af. Toen Sunvest over de vloer kwam was er direct sprake van vertrouwen en duidelijkheid. Het plan was binnen de kortste keren rond en bij de gemeente ingediend.’
Natte natuur
Sunvest ontwikkelt Natuurlijke zonneparken. Dat werd ook gereflecteerd in het eerste ontwerp van Zonnepark De Zomereiken. De twee beeldbepalende eiken waaraan het zonnepark zijn naam ontleent blijven staan. Er wordt natte natuur ontwikkeld langs de zuidoostzijde door het afflauwen van de oever van de sloot. De groene zone rond het park gaat bestaan uit streekeigen struiken. Het plan werd enthousiast ontvangen door de gemeente Oost Gelre. Maar die wilde tegelijkertijd dat de lat nog hoger werd gelegd, met name door het benadrukken de cultuurhistorische waarde van het land.
Zeven Verenigde Nederlanden
Tijdens de 80-jarige oorlog vond in 1627 het Beleg van Grol plaatst. Prins van Oranje en graaf van Nassau Frederik Hendrik wilde het huidige Groenlo terugveroveren op de Spanjaarden. Hij liet een aarden wal met gracht, redoutes, redans en hoornwerken in een straal van zo’n drie kilometer rondom de stad bouwen. Zo werd de bezetter binnengehouden en hulp van buitenaf geweerd, en met succes. Groenlo was 30 dagen later weer in handen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. De Groenlose circumvallatielinie – oftewel de Grolse linie – is inmiddels benoemd tot Rijksmonument. En die doorkruiste wat nu het land van Beernink is.
Monument
‘De gemeente wil deze historie voelbaar en zichtbaar maken’, aldus Dietz. ‘Wij hebben die uitdaging opgepakt, en daarbij onder andere samengewerkt met het Gelders Genootschap dat zicht richt op advies rondom ruimtelijke kwaliteit, en landschapsarchitectenbureau Haver Droeze. Dat heeft geleid tot een bijzonder project. Met behulp van satellietbeelden is de exacte positie van de Grolse Linie bepaald. Die gaan we reconstrueren op Zonnepark De Zomereiken door de wal op de oorspronkelijke hoogte te brengen. Bezoekers kunnen straks hun fiets parkeren bij de Vredenseweg waar ook informatie wordt geboden over de historie, het landschap, ecologie en duurzaamheid. Hiervandaan kunnen bezoekers naar het monument lopen, over de wal tussen de zonnepanelen door naar de redoute, eiken en ligweide.’
Keukentafelgesprekken
Zonnepark De Zomereiken krijgt een piekvermogen van 13 megawatt. Dat is genoeg om te voorzien in de totale elektriciteitsbehoefte van zo’n 4.000 woningen, oftewel alle huishoudens in Groenlo. Die zijn bij alle fases van de planvorming betrokken. Gesprekken aan de keukentafel van omwonenden en input tijdens inloopavonden leidden tot het schrappen van de houtwal in het oorspronkelijke plan en het verlagen van de zonnepanelen tot anderhalve meter om het weidse uitzicht te behouden. Daarnaast wordt het trafohuis uit het zicht geplaatst en de begroeiing zo aangeplant dat overlast door schaduw en vallende bladeren op de klootschietbaan tot een minimum wordt beperkt.
Zekere investering
‘Draagvlak van de bevolking is essentieel voor het succes van dit soort ontwikkelingen’, aldus Dietz. ‘Sunvest doet altijd zijn uiterste best om iedereen te horen en mee te krijgen. Wij geloven vanuit dat belang van participatie en een inclusieve energietransitie, ook in het delen van de opbrengsten met de lokale gemeenschap. Dat doen we in het geval van Zonnepark De Zomereiken in samenwerking met Agem, de Coöperatieve Achterhoekse Groene Energiemaatschappij U.A. Die richtte energiecoöperatie Zonnepark Zomereiken op die voor de helft eigenaar is van het toekomstige zonnepark. Particulieren en lokale bedrijven kunnen via die coöperatie deelnemen in Zonnepark De Zomereiken. Dat is een zekere investering die heel wat meer oplevert dan je geld op de bank zetten. Inmiddels heeft de gemeente de vergunning verleend. In 2023 moet Zonnepark De Zomereiken operationeel zijn. Dan beschikt de gemeente Oost Gelre over één van de meest bijzondere zonnevelden van Nederland; een plek waar verduurzaming en cultuurhistorie hand in hand gaan en mensen dat aan den lijve kunnen ervaren.’
